"Phải dùng miệng để kiểm tra chất lượng của phân bón"
Chiều 17/11, trong phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng, đại biểu Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh) bày tỏ lo lắng tình trạng hàng lậu, hàng giả, hàng nhái kém chất lượng gia tăng đã làm ảnh hưởng rất lớn sản xuất trong nước. Vì vậy, đại biểu Khá đặt câu hỏi liệu vào cuối năm 2015, tình trạng buôn lậu, hàng giả sẽ giảm được bao nhiêu so với năm 2014.
Bộ trưởng Hoàng thừa nhận đây là vấn đề nhức nhối nhiều năm nay mặc dù các lực lượng chức năng đã hoạt động hết sức cố gắng. Trong đó, lực lượng quản lý thị trường cũng đã làm hết các biện pháp để chống hàng giả, hàng kém chất lượng.
“Trong báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội phục vụ cho việc lấy phiếu tín nhiệm, cá nhân tôi cũng đã thừa nhận trách nhiệm trong hạn chế này”, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nói.

Mặc dù ngành quản lý thị trường và các ngành khác, như: thuế, công an, biên phòng đã nỗ lực nhưng kết quả đấu tranh chống hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn chưa đạt kết quả như mong muốn. Số vụ việc về gian lận thương mại, năm sau đều cao hơn năm trước. Số vụ xử lý vi phạm cũng cao hơn năm trước.
Bộ trưởng Công Thương cho biết, sau 10 tháng năm 2014, số vụ xử lý vi phạm gian lận thương mại do quản lý thị trường xử lý cao hơn so với cùng kỳ năm 2013 là 12%-14%. Tuy nhiên tình hình vẫn diễn biến phức tạp.
Bộ trưởng Hoàng lý giải nguyên nhân do dung lượng thị trường ngày càng phát triển mạnh, tốc độ tăng trưởng cao, nền kinh tế mở cửa. Bởi vậy, giao thương hàng hóa tỷ trọng ngày càng tăng. Đi liền với việc giao thương hàng hóa tăng, một số phần tử trong nước và ngoài nước làm ăn không chính đáng lợi dụng sự mở cửa của nước ta để đưa hàng giả, hàng kém chất lượng vào lưu thông.
Bên cạnh đó, Bộ trường cũng thừa nhận công tác đấu tranh các cán bộ quản lý thị trường còn yếu. Lực lượng quản lý thị trường đã có nhiều cố gắng nhưng về phương tiện công vụ vừa yếu lại thiếu, trang thiết bị chưa đầy đủ, nên đấu tranh chống gian lận thương mại chưa đạt hiệu quả cao.
Bộ trưởng cũng chia sẻ, “đi kiểm tra mà thiếu thiết bị kiểm nghiệm, thiếu trang thiết bị để đánh giá chất lượng. Thậm chí, để có thể xác định chất lượng phân bón trên thị trường, ở khá nhiều nơi, anh em chi cục quản lý thị trường phải thử bằng miệng. Tức là dùng miệng để kiểm tra chất lượng của phân bón. Đây là hiện tượng có thật”.
Bên cạnh đó, người đứng đầu Bộ công thương cũng cho rằng không loại trừ trong đội ngũ quản lý thị trường có tình trạng tiêu cực, làm việc chưa hết trách nhiệm, thậm chí là bao che cho các hành vi sai phạm.
Ngoài ra để công tác quản lý thị trường đạt hiệu quả cao thì phải nhắc tới sự phối hợp của các địa phương. Tuy nhiên, sự phối hợp giữa các đơn vị trong công tác quản lý thị trường còn chưa nhất quán nên chưa đạt hiệu quả.
Theo hệ thống quản lý, lực lượng quản lý thị trường thuộc biên chế của sở công thương. Trong khi đó, sở công thương lại trực thuộc UBND tỉnh, thành phố. Vì vậy, sự vào cuộc của các địa phương là hết sức quan trọng trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại.
Bộ trưởng Hoàng cũng cho biết, không thể cam kết giảm tỷ lệ buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại cụ thể bao nhiêu phần trăm nhưng chắc chắn sẽ cải thiện tình hình này.  “Không có lý do gì để không tin rằng hiệu quả của việc chống gian lận thương mại sẽ được cải thiện hơn trong năm 2015 và các năm tiếp theo”, Bộ trưởng Hoàng khẳng định.
Ngay sau đó, đại biểu Nguyễn Thị Khá tiếp tục xin đặt câu hỏi cần tiếp tục làm rõ. “Phân bón kiểm định bằng miệng thì thuốc trừ sâu kiểm định bằng gì?".
Bộ trưởng Hoàng cho rằng, việc lấy hình ảnh này chỉ mang tính chất ví dụ cho việc đội ngũ cán bộ quản lý thị trường thiếu công cụ để kiểm tra chất lượng hàng hóa. Không chỉ phân bón vô cơ mà còn hàng hóa khác như thực phẩm, hàng hóa có liên quan đến sức khỏe của nhân dân.
“Vừa quan Bộ Công Thương có kiến nghị để Bộ Tài chính, Chính phủ xem xét bổ sung thiết bị cho ngành  quản lý thị trường từng bước nhưng phải nói rằng vẫn còn rất thiếu thốn, khó khăn”, Bộ trưởng Hoàng nói.

Lê Vân